Rodzaje trądziku
Rodzaje trądziku
Trądzik to choroba, która przede wszystkim wynika z nadczynności gruczołów łojowych. Gruczoły te, zlokalizowanie w obrębie aparatu mieszkowo-łojowego, pod wpływem różnych czynników zaczynają wydzielać nieadekwatnie duże ilości sebum, czemu często towarzyszy miejscowy stan zapalny skóry. W zależności od wyglądu i nasilenia zmian skórnych, ich lokalizacji na ciele oraz wieku, w jakim się pojawiają można wyodrębnić kilka rodzajów trądziku.
Typowy trądzik charakteryzuje się występowaniem zaskórników, grudek oraz krost wypełnionych ropą. Niedoskonałości najczęściej widoczne są w tzw. strefie T na twarzy (broda, nos, czoło), nieco rzadziej na dekolcie bądź plecach. Obalając mity dotyczące tej dermatozy warto podkreślić, że trądzik, niezależnie od rodzaju, nie jest klasyczną chorobą infekcyjną spowodowaną zakażeniem bakteriami.
Trądzik pospolity
Trądzik pospolity (acne vulgaris), często określany również jako trądzik młodzieńczy lub hormonalny, to zdecydowanie najczęstszy rodzaj trądziku leczony przez lekarzy dermatologów. Charakteryzuje się łojotokiem oraz powstawaniem zaskórników, grudek, krost, a nawet cyst i torbieli wypełnionych płynem surowiczo-ropnym. Jego nasilenie zależy od stymulacji androgenowej (hormonalnej) oraz od nieswoistych reakcji immunologicznych, także tych ogólnoustrojowych. Trądzik zwykły to zasadniczo wspólne określenie znacznie szerszej grupy o zmiennym przebiegu klinicznym:
1. Trądzik zaskórnikowy, w którym dominują niezapalne zaskórniki otwarte (często z ciemnym wierzchołkiem będącym wynikiem utleniania mas rogowo-łojowych) oraz zamknięte.
2. Trądzik grudkowo-krostkowy (acne papulo-pustulosa) w przebiegu którego oprócz zaskórników pojawiają się również krosty, czyli czerwone grudki z ropną zawartością. Takie niedoskonałości są wyjątkowo często nieumiejętnie wyciskanie, co powoduje powstawanie przebarwień oraz blizn.
3. Trądzik ropowiczy (ang. cystic acne) to najbardziej zaawansowany rodzaj trądziku młodzieńczego. W jego przebiegu, obok zmian zaskórnikowo-grudkowych tworzą się rozległe torbiele ropne. Trądzik ropowiczy wymaga skojarzonego leczenia zewnętrznego oraz doustnego, gdyż jego gojenie może następować poprzez szpecące bliznowacenie.
Tabletki Nonacne na wszystkie rodzaje trądziku
Trądzik skupiony (acne conglobata) i odwrócony
Trądzik skupiony to bardzo ciężka postać choroby polegająca na występowaniu głębokich nacieków oraz torbieli ropnych. Wykwity te posiadają tendencję do zlewania się w jeszcze większe konglomeraty. Ze względu na znaczącą głębokość nacieku zapalnego trądzik skupiony goi się w niezwykle charakterystyczny sposób- powstałe blizny są nierówne, „mostkowate”, często przerośnięte. Acne conglobata spotyka się prawie wyłącznie u mężczyzn. W tym miejscu warto również wspomnieć o bardzo nietypowej, rzadkiej odmianie, czyli o trądziku odwróconym (acne inversa). Objawia się on bardzo bolesnymi, ropiejącymi przetokami, które lokalizują się w rejonach takich jak pachy, pachwiny czy pośladki. Pomimo obrazu klinicznego podobnego do zaostrzonego trądziku skupionego, trądzik odwrócony wywodzi się z patologicznych gruczołów potowych, a nie łojowych. W związku z tym zwykle nie odpowiada na typowe leczenie przeciwtrądzikowe antybiotykami i retinoidami doustnymi. Może natomiast wymagać wycięcia chirurgicznego.
Trądzik bliznowcowy (acem keloidea)
Ta odmiana cechuje się tendencją do tworzenia w obrębie krost, cyst lub torbieli tzw. bliznowców. Bliznowiec, czyli keloid to zgrubiała blizna będąca wynikiem nadmiernej proliferacji włóknistej tkanki łącznej w obrębie gojących się zmian zapalnych. Trądzik bliznowcowy zwykle obejmuje jedynie wybrane rejony skóry. Najczęściej są to plecy oraz kark.
Trądzik piorunujący (acne fulminans)
Trądzik piorunujący, czyli trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu występuje wyłącznie u młodych mężczyzn kończących okres pokwitania. W jego przebiegu objawom skórnym o typie krwotocznego trądziku skupionego i ropowiczego towarzyszą objawy ogólne charakterystyczne dla ciężkich infekcji. Są nimi: wysoka gorączka, wzrost liczby leukocytów w morfologii krwi, podwyższone wykładniki stanu zapalnego- OB i CRP oraz intensywne bóle kostno-stawowe. Trądzik piorunujący bardzo często wymaga leczenia w warunkach szpitalnych, początkowo dużą dawką doustnych sterydów, a następnie antybiotykami bądź izotretynoiną.
Trądzik wywołany
Powstawanie wyprysków w tym rodzaju trądziku zawsze jest zapoczątkowane ekspozycją na różne czynniki zewnętrzne, takie jak:
⦁ Chlor (trądzik pływaków), oleje, dziegcie wykorzystywane niegdyś w leczeniu łuszczycy
⦁ Leki: sterydy, duże dawki witaminy B12 oraz jodu
⦁ Kosmetyki zawierające parafinę, wazelinę oraz oleje mineralne „zapychające” pory skóry. Trądzik niemowlęcy również związany jest ze stosowaniem syntetycznych oliwek do pielęgnacji skóry dziecka.
Trądzik różowaty (rosacea)
Trądzik różowaty wyróżnia się występowaniem u ludzi w wieku dojrzałym i starszym (początek choroby zwykle między 25 a 35 rokiem życia). Główną rolę w jego patogenezie odgrywa nieprawidłowe ukrwienie centralnych części twarzy. Skóra dotknięta trądzikiem różowatym może być sucha, a na jej powierzchni prawie nigdy nie ma typowych zaskórników. Pierwotnym stadium trądziku różowatego jest przejściowy rumień zlokalizowany na policzkach, nosie i czole. Następnie ulega on utrwaleniu, a w miejscach teleangiektazji (czyli trwale poszerzonych naczynek krwionośnych) zaczynają pojawiać się zaczerwienione, twarde grudki i krostki. Wtórnymi objawami trądziku różowatego są: uczucie pieczenia skóry, nagły hot flushing naczyniowy twarzy (uderzenia gorąca niezwiązane z temperaturą otoczenia), suchość oraz obrzęk. Wieloletni przebieg choroby może być powikłany rozwojem zmian przerostowych, które niekiedy zniekształcają wygląd nosa (rhinophyma), policzków lub brody.